Van hoogbegaafd
naar berk

WAAROM ‘HOOGBEGAAFD’ NIET
BIJDRAAGT TOT ZELFSTURING

 
Anders in je ervaringswereld, anders in je ontwikkelingsweg, anders in je rol. Iedere keer opnieuw blijkt hoe belangrijk het is om het verschil te zien. Maar hoe je dat verschil benoemt en hoe je dat verschil gebruikt is cruciaal. Mensen ‘hoogbegaafd’ noemen sterkt hen – paradoxaal genoeg – niet in het vermogen om zichzelf te sturen in de richting van wat hen vervult (zelfsturing). Daarom gebruik ik de metafoor van de berk.

LEREN

Hoogbegaafd vereenzelvigt je met slim-zijn en vraagt om een constante validatie dat je ‘het’ bent; dodelijk voor je plezier en vakmanschap. Berk duidt op pionierstalent, je verlangen en je vermogen om een verschil te maken. Je mag (terug) spelend leren en lerend spelen!

EXPERTISE

‘Hoogbegaafd’ wordt sterk gelinkt aan kennis omdat we in een kennismaatschappij leven: het absorberen van informatie buiten jezelf, internaliseren en dan toepassen. Een beweging van buiten naar binnen. De boodschap is dat we iets bij te dragen hebben over een onderwerp als we ons baseren op informatie van een externe bron. Maar wat met de beweging van binnen naar buiten? Het delen en handelen naar wat je weet op basis van een diepe verwerking en reflectie op geleefde ervaringen? Dat is de manier waarop de berk de grond vruchtbaar maakt voor het bos.

ZELFACCEPTATIE

Eén van de fundamenten van zelfsturing is niet-oordelend kunnen kijken naar je eigen ervaring. Een hele klus als je ervaringswereld en ontwikkelingsweg afwijkt van de consensusrealiteit. Iemand ‘hoogbegaafd’ noemen maakt dat moeilijker. Want het roept meteen beelden en verwachtingen op van presteren, succes, …

LOCUS OF CONTROL

Hoogbegaafdheid is een label dat je toegekend wordt op basis van een test door een externe autoriteit. Het berkenprofiel kan je herkennen vanuit jezelf. Je kiest zelf om het profiel in te zetten als hefboom naar eigenheid. Daar begint de zelfsturing al. De bal ligt in jouw kamp.

LICHAAM

Met’ hoogbegaafd’ zit je hoog in de lucht, met ‘berk’ laag bij de grond. Omdat daar te sturen valt op wat je nodig hebt. Omdat in vogelvlucht daar niet bestaat en alles een stap vraagt.

OMGEVING

Uitspreken dat je ‘hoogbegaafd’ bent, kan gesprekken blokkeren. Toehoorders vinden je arrogant of voelen zich minder. En voor je het weet, ben je aan het vechten met vooroordelen. Met het verhaal van de berk kan je een gesprek openen over talent, behoeften en verlangens zonder weerstand op te roepen.

PERSOONLIJKE ONTWIKKELING

De metafoor van de berk geeft een leidraad voor de ontwikkelingsstappen die je te zetten hebt:
(H)erkennen dat je anders bent dan de andere bomen in het bos
Waarderen dat je gemaakt bent om op een kale grond te staan en zo deel uitmaakt van en bijdraagt tot het grotere geheel
Onder de knie krijgen hoe je vruchtbare grond kan creëren op een manier die voedend is voor jezelf.
Hoogbegaafd als diagnose biedt vaak een verklaring voor een heleboel ervaringen en gebeurtenissen in je leven maar bevriest je ontwikkeling. ‘Ik ben nu eenmaal zo’, luidt het dan. Terwijl er zoveel te ontdekken valt als je jezelf leert sturen in je eigenheid!

MENSELIJKHEID

Hoogbegaafdheid wordt in heel wat literatuur geassocieerd met morele excellentie en verantwoordelijkheid en stelt dat ook voor als de te volgen weg. Het ontzegt mensen de kans om menselijk te zijn; mensen die van nature de neiging hebben om zich sterk te houden en weg te cijferen. Het berkenverhaal gaat uit van een andere visie op wat het betekent om mens te worden en je thuis te voelen in de wereld nl. durven zichtbaar worden op de grens van je binnen- en buitenwereld. Krachtig én kwetsbaar dus.

“You don’t give your gift to the world to save it but to fully belong to it.”
(Bill Plotkin)

“The gift you carry for others is not an attempt to save the world but to fully belong to it. It’s not possible to save the world by trying to save it. You need to find what is genuinely yours to offer the world before you can make it a better place. Discovering your unique gift to bring to your community is your greatest opportunity and challenge. The offering of that gift – your true self – is the most you can do to love and serve the world. And it is all the world needs”
(Bill Plotkin)